Posted by Arip Usman
Chairil Anwar dilahirkan di Medan, 26 Julai 1922. Manéhna digedekeun dina kulawarga anu cukup bacacar. Kadua ibu bapana pirak,sarta bapana kawin deui. Saucul perceraian éta, waktu béak SMA, Chairil mulu indungna ka Jakarta.
Sawaktu leutik di Medan, Chairil pohara rapet ka ninina. Keakraban ieu méré gambaran ka hirup Chairil. Dina hirupna anu peurih, salah sahiji kapeurihan panghébatna nyaéta waktu ninina maot. Chairil ngalukiskan kedukaan éta dina sajak anu rongkah peurih:
Bukan kematian benar yang menusuk kalbu/ Keridlaanmu menerima segala tiba/ Tak kutahu setinggi itu atas debu/ Dan duka maha tuan bertahta
Sanggeus ninina, nyaéta ibuna wanoja kadua anu pang Chairil puja. Manéhna komo biasa nyebut ngaran bapana, Tulus, di hareup sang Ibu, minangka tanda menyebelahi nasib si ibu. Sarta di hareup indungna, Chairil acapkali kaleungitan sisina anu liar. Sawatara puisi Chairil ogé némbongkeun katresnana ka indungna.
Saprak leutik, sumanget Chairil kaceluk kedegilanna. Saurang batur deukeutna Sjamsul Ridwan, kungsi nyieun hiji tulisan ngeunaan kahirupan Chairil Anwar sabot sawaktu leutik. Nurutkeun manéhna, salah sahiji sipat Chairil dina mangsa kanak-kanakna nyaeta pantang diéléhkeun, boh pantang éléh dina hiji persaingan, boh dina meunangkeun kahayang haténa. Kahayangsarta hasrat pikeun meunangkeun éta pisan anu ngabalukarkeun jiwana sok meluap-luap, menyala-nyala, kaci disebutkeun henteukungsi cicing.
Baturna, Jassin ogé boga kenangan ngeunaan ieu. “Kami kungsi ulin badminton babarengan, sarta manéhna éléh. Tapi manéhna teu ngaku kaéléhanna, sarta ngajak tanding terus. Pamustunganana kuring éléh. Kabéh éta kusabab kami tanding di hareup para gadis.”
Wanoja nyaéta dunya Chairil sanggeus buku. Kacatet ngaran Ida, Sri Ayati, Gadis Rasyid, Mirat, sarta Roosmeini minangka gadis anu diudag-udag Chairil. Sarta kabéh ngaran gadis éta komo asup dina puisi-puisi Chairil. Tapi, ka gadis Karawang, Hapsah, Chairil geus nikah ka manéhna.
Pernikahan éta teu umur panjang. Disebabkan kasulitan ékonomi, sarta gaya hirup Chairil anu teu robah, Hapsah ménta cerai.Waktu anakna umur 7 bulan, Chairil ogé jadi duda.
Teu lila sanggeus éta, jam 15.15 WIB, 28 April 1949, Chairil maot. Aya sawatara vérsi ngeunaan geringna. Tapi anu pasti, TBC kronis sarta sipilis.
Umur Chairil memang pondok, 27 taun. Tapi kependekan éta ninggalkeun loba hal pikeun perkembangan kesusasteraan Indonésia. Kalahka manéhna jadi conto pang alusna, pikeun dangong anu henteu sungguh-sungguh di jero kasenian.Dangong ieu pisan anu nyieun anakna, Evawani ChairilAnwar, saurang notaris di Bekasi, kudu ménta hampura, waktu mengenag bapana, di taun 1999, “Kuring ménta hampura, alatan kiwari kuring hirup di hiji dunya anu teu saluyu jeung dunya Chairil Anwar.”
